دفاع مشترک اروپا، مقدمه فروپاشی ناتو
پس از آنکه دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور امریکا وارد کاخ سفید شد، و نخستین اقدام سیاسی او، صحبت تیلفونی با روسای جمهور اوکراین و روسیه بود؛ اتحادیه اروپا متوجه این حقیقت تلخ شد که ایالات متحده امریکا بدون در نظر داشت دیدگاه های اتحادیه اروپا و ناتو، تعاملی یرارویدست دارد و آن عبارت از تبادل امتیاز با روسیه به قیمت معامله بر سر تمامیت ارضی اوکراین است.
رییس جمهوراوکراین با درک این موضوع، باسران اتحادیه اروپا داخل تماس شده و طرح تشکیل نیروی مشترک اروپایی را ریخت.
به دنبال آن فردریش مِرز، صدراعظم آیندۀ آلمان، پس از پیروزی در انتخابات اخیر صریحاً بر ضرورت استقلال دفاعی در قبال ایالات متحد آمریکا تأکید کرد. همچنان صدراعظم آیندۀ آلمان در آخرین کنفرانس امنیتی مونیخ پی برد که گروهی که امروز در کاخ سفید سر کار است (به ویژه ترامپ و معاونش ونس)
نشست اضطراری سران کشورهای اروپا دربارۀ اوکراین نوعی تغییر در سیاست دفاعی اروپا به شمار می رود. در این نشست کلیه سران اروپا عزم خود را برای بازسازی نظام دفاعی خود در واکنش به محور جدید ترامپ و پوتین، و چرخش در سیاست آمریکا در قبال اروپا نشان دادند. در این نشست رهبران کشورهای اروپایی با طرح رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در لاین، برای بازسازی سیستم دفاعی این اتحادیه به ارزش هشتصد میلیارد یورو موافقت کردند.
در پشتیبانی از این طرح، نخست وزیر لهستان، دونالد توسک گفت که اروپا پیروز و روسیه همانند اتحاد شوروی سابق بازندۀ این مسابقه‌ی تسلیحاتی خواهد بود. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان فدرال که قرار است در کنار فرانسه بار اقتصادی طرح بازسازی نظامی اروپا را بر دوش بکشد با دفاع از طرح کمیسیون اروپا از این که کشورش هزینه‌های نظامی خود را ولو با تغییر قانون اساسی، افزایش میدهد ابراز خشنودی نمود.
امانوئل ماکرون نیز گفت که در جریان نشست بروکسل بسیاری از سران اروپا از طرح پیشنهادی او برای گسترش چتر دفاع اتمی فرانسه در مقابل تهدید روسیه استقبال کردند.
به گفتۀ ناظران، آلمان و فرانسه بنیاد ساختار جدید دفاعی اروپا را تشکیل می‌دهند. ملاقات اخیر امانوئل ماکرون با فردریش مرز، که به زودی در ائتلاف با حزب سوسیال_دموکرات آلمان، زمام امور را در این کشور در دست خواهد گرفت از عزم دو کشور اروپایی برای پی‌ریزی شالودۀ دفاعی اروپا در استقلال از آمریکا حکایت می‌کرد. بر خلاف اولاف شولتس، فردریش مرز مصمم است که اتحاد آلمان و فرانسه را در کانون طرح‌های خود قرار بدهد.
فردریش مرز پس از پیروزی در انتخابات اخیر آلمان صریحاً بر ضرورت استقلال دفاعی در قبال ایالات متحد آمریکا تأکید کرد. علت این صراحت این بود که صدراعظم آیندۀ آلمان در آخرین کنفرانس امنیتی مونیخ پی برد که گروهی که امروز در کاخ سفید سر کار است (به ویژه ترامپ و معاونش ونس) خواستار مرگ سیاسی دموکرات_مسیحی‌های آلمان و قدرت‌گیری حزب راست افراطی در این کشور است. از نظر آلمان کارزار گسترده‌ی ایلان ماسک در شبکه‌ی “ایکس” در پشتیبانی از راست افراطی آلمان به هیچ وجه تصادفی نبوده و نمی‌توان آن را اقدام جداگانه‌ی میلیادر آمریکایی دانست.
پرسش اساسی اینست که هرگاه اتحادیه اروپا سامانه های دفاع مستقل بدون امریکا را جامه عمل بپوشد، چه واقع خواهد شد؟
احتمال وقوع جنگ و درگیری میان اروپا و روسیه، خیلی ها ضعیف است، زیرا نه روسیه و نه هم اتحادیه اروپا تمایلی به جنگ در برابر یکدیگر دارند و نه هم منافع مشترک آنها اجازه میدهد که با هم درگیر شوند.
اقتصاد روسیه و اروپا در بسا از عرصه ها با هم پیوند دارد اما نکته مورد اختلاف آنها، بیشتر سیاسیت که مسئله اوکراین در صدر آن قرار دارد.
مشکل اوکراین نیز در صورت اتحاد اروپا و تنظیم سیستم دفاع مشترک میتواند راه حلی پیدا کند که روسیه هم با آن توافق داشته باشد.
تلاش های امریکا نیز ممدی برای این امر است اما طرح دفاع مشترک اروپا، در قدم اول ناتو را از هم می پاشد زیرا اروپاییکه در میان خود بودجه مشترک دفاعی و سامانه های کافی برای دفاع داشته باشد، نیازی به پرداختن هزینه دفاعی به ناتو، نخواهد داشت.
امریکا دیگر ناتو را درپی خود نخواهد داشت که هم هزینه دفاعی بپردازد و هم در خط مقدم با نیروهای امریکایی در هر جا بجنگد.
از هم پاشی ناتو، کلید قدرت اول بودن امریکا در جهان را از دست دونالد ترامپ و ایالات متحده امریکا می رباید.
این امر بدترین تاریخ برای ایالات متحده امریکا خواهد بود که در ریاست جمهوری دونالد ترامپ رقم میخورد.
آزاده قهرمان
