چشم اندازی در مورد نشست کازان
غلام علی صارم
پنجشنبه 27 ثور 1403
قبلا در مورد کازان که دارای چه موقعیتی است و اینکه چرا این منطقه برای همچو نشستی انتخاب گردیده معلوماتی ارائه نموده بودیم که حسن ختام آن فردی از یک غزل شهید بلخی بود و آن :
حکم به رنگ کی توان پرده نشین بیضه را
جوجه به بال میرسد دیده شود چه میشود
اینک که بمرحله آغاز این نشست رسیده ایم میپردازیم به نتایج احتمالی آن که برآیند این نشست چه خواهد بودو اما قبل از آن خلاصه ای از آنچه که در مورد موقعیت کازان نگاشته بودیم یاد آور میشویم که هدف از یاد آوری آن صرف حفظ تسلسل موضوع است.
تاهنوز نشست های مکرری از جانب روسیه به منظور رفع مشکلات افغانستان دایر گردیده است که نتیجه ملموسی از هیچکدام به مشاهده نرسیده و در ذیل از نشست های کازان با ذکر تاریخ آن یاد آور می شویم.
موقعیت و تاریخجه مختصر از کازان :
کازان یک منطقه تاریخی و فرهنگی در شرق روسیه است. این منطقه در حوزه رودخانه ولگا واقع شده و شامل جمهوری تاتارستان، جمهوری ماری ال، جمهوری چواشستان و بخشهایی از استانهای کیروف، نیژنی نوگورود و اولیانوفسک است.
کازان سابقه طولانی و غنی دارد. در این منطقه در قرون وسطی توسط تاتارها، مردمی ترکتبار که از آسیای مرکزی آمده بودند، ساکن شدند. تاتارها خانات کازان را تأسیس کردند و تا سال 1552 که توسط ایوان مخوف، تزار روسیه فتح شد، وجود داشتند.
پس از فتح کازان، این منطقه به بخشی از روسیه تبدیل شد. با این حال، تاتارها هویت فرهنگی خود را حفظ کردند و کازان به یک مرکز مهم برای تاتار و فرهنگ اسلام تبدیل شد.
امروزه، منطقه کازان یک منطقه متنوع از نظر قومی و مذهبی است. اکثریت جمعیت منطقه را تاتارها تشکیل میدهند، اما روسها، ماریها، چواشها و سایر گروههای قومی نیز در این منطقه زندگی میکنند. اسلام دین غالب در منطقه است، اما مسیحیت ارتدوکس نیز به طور گسترده رواج دارد.
کازان به دلیل جاذبههای تاریخی و فرهنگی متعدد خود، یک مقصدگردشگری محبوب است. برخی از محبوبترین جاذبههای این منطقه عبارتند از:
• کاخ کرملین کازان : این کاخ که در قرن دهم ساخته شده است، محل اقامت رسمی رئیسجمهور تاتارستان است.
• مسجد کول شریف: این مسجد که در قرن شانزدهم ساخته شده است، بزرگترین مسجد در اروپا است.
• برج سوئیومبیک: این برج که در قرن هفدهم ساخته شده است، نماد شهر کازان است.
• جزیره اسвияژسک: این جزیره که در رودخانه ولگا واقع شده است، دارای چندین صومعه و کلیسا است.
کازان همچنین به دلیل غذاهای سنتی خود که ترکیبی از غذاهای تاتاری و روسی است، شناخته شده است. برخی از غذاهای محبوب این منطقه عبارتند از:
• پلو: این غذای برنجی با گوشت، سبزیجات و ادویه جات تهیه می شود.
• بلیش: این نوع نان پخته شده با کچالو، گوشت یا پنیر پر می شود.
• چاک-چاک: این دسریا شیرنی بعد از غذا از خمیر سرخ شده و شربت عسل تهیه می شود.
کازان یک منطقه زیبا و جذاب با تاریخ و فرهنگ غنی است. این منطقه برای هر گردشگری که به دنبال تجربه چیزی متفاوت از روسیه است، مکانی عالی برای بازدید است.
دلایل انتخاب کازان برای نشست افغانستان :
دلایل متعددی برای انتخاب کازان به عنوان محل برگزاری نشست افغانستان وجود دارد:
موقعیت : کازان در مرکز روسیه واقع شده است و دسترسی به آن از کشورهای آسیای میانه و جنوبی آسان است.
تاریخ: کازان سابقه طولانی در میزبانی رویدادهای بینالمللی دارد. در سال 2005، این شهر میزبان اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی بود.
امکانات: کازان دارای امکانات رفاهی و هتلهای با کیفیتی است که میتواند پذیرای مقامات و هیئتهای مختلف باشد.
امنیت: کازان یک شهر امن و پایدار است.
جاذبهها: جاذبههای تاریخی و فرهنگی کازان میتواند به عنوان یک انگیزه برای شرکتکنندگان در نشست باشد تا از این شهر بازدید کنند.
علاوه بر این دلایل، انتخاب کازان به عنوان محل برگزاری نشست افغانستان میتواند پیامهای سیاسی خاصی را نیز به همراه داشته باشد.
این انتخاب میتواند نشاندهنده تمایل روسیه برای ایفای نقش فعالتر در حل و فصل بحران افغانستان باشد.
وازطرفی هم این انتخاب میتواند به عنوان یک گام برای تقویت روابط بین روسیه و کشورهای آسیای میانه و جنوبی تلقی شود.
در نهایت، انتخاب کازان میتواند به عنوان یک پیام به طالبان باشد که روسیه خواهان حل و فصل مسالمتآمیز بحران افغانستان است.
اینک می پردازیم به بررسی اهداف و نتایج احتمالی این نشست که آیا برای افغانستان نتایج مثبتی را به دنبال خواهد داشت یانه ؟
نشست کازان که به طور رسمی نشست منطقهای پیرامون افغانستان نامیده میشود، یک ابتکار دیپلماتیک است که با هدف تسهیل گفتگو و همکاری بین کشورهای همسایه افغانستان و سایر بازیگران منطقهای کلید خورده است.
اولین نشست کازان در 16 مارس 2023 (25 حوت 1401) در شهر کازان روسیه برگزار شد و از آن زمان تاکنون چهار نشست دیگر نیز به ترتیب در 6 ژوئن 2023 (16 جوزا 1402)، 14 نوامبر 2023 (23 عقرب 1402)، 8 فوریه 2024 (20 دلو 1402) و 10 می 2024 (20 ثور 1403) برگزار شده است.
اهداف اصلی این نشست عبارتند از:
• ترویج صلح و ثبات در افغانستان: این نشست به دنبال یافتن راه حلهای سیاسی برای بحران افغانستان و جلوگیری از وقوع جنگ داخلی در این کشور است.
• کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی افغانستان: شرکت کنندگان در این نشست متعهد به حمایت از افغانستان در زمینههای مختلف از جمله بازسازی زیرساختها، توسعه اقتصادی و ارائه کمکهای بشردوستانه هستند.
• مبارزه با تروریسم و جرایم سازمانیافته: این نشست به دنبال همکاری برای مقابله با تهدیدات امنیتی مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر و جرایم سازمانیافته در افغانستان و منطقه است.
تاثیر نشست کازان بر افغانستان:
تاثیر نشست کازان بر افغانستان هنوز به طور کامل مشخص نشده است، برخی از کارشناسان معتقدند که این نشست میتواند یک گام مثبت در جهت صلح و ثبات در افغانستان باشد، در حالی که برخی دیگر نسبت به نتایج آن محتاطتر هستند.
با این حال، میتوان گفت که این نشست به افزایش توجه جامعه بینالمللی به افغانستان کمک کرده است و فرصتی برای کشورهای منطقه فراهم کرده است تا در مورد چالشهای مشترک خود گفتگو کنند و راه حلهای مشترکی بیابند.
در اینجا برخی از پیامدهای احتمالی مثبت نشست کازان برای افغانستان را متذکرمیشویم:
• افزایش کمکهای بینالمللی: این نشست میتواند به جلب توجه بیشتر جامعه بینالمللی به افغانستان و افزایش کمکهای بشردوستانه و توسعهای به این کشور منجر شود.
• حمایت از روند صلح: این نشست میتواند به تقویت روند صلح در افغانستان و تشویق طالبان به مذاکره با طرفهای دیگر کمک کند.
• تقویت ثبات منطقهای: این نشست میتواند به تقویت ثبات در منطقه و کاهش تهدیدات امنیتی مانند تروریسم و جرایم سازمانیافته کمک کند.
با این حال، برای اینکه نشست کازان به طور واقعی به نفع افغانستان باشد، تعهد و همکاری همه کشورهای ذینفع و همچنین ارائه راهکارهای عملی و قابل اجرا برای حل چالشهای افغانستان ضروری است.
آنچه گفته آمدیم نتایج احتمالی است که اگر واقعا کشور های شرکت کنند با نیت پاک در این نشست و نشست های دیگری که برای افغانستان برگزار خواهد شد حاضر شوند یقینا نتایج مثبتی را به دنبال خواهد داشت. اما متاسفانه که هریک از کشور های که در نشست های مرتبط با موضوع افغانستان شرکت کرده اند کاملا فکر شان در پی منافع ملی خود شان بوده که حتی فیصدی ناچیزی هم پیرامون موضوع افغانستان نبوده است. چنانچه اگر میبود ما شاهد کشایشی در ارتباط گرفتاری های این کشور می بودیم.
نشست فعلی هم از همان گونه هاست. گرچه قبل از اعلان ختم نشست درست به نظر نمی آید که نتایج آنرا ما پیش بینی کنیم اما دل بدگمان ما حکم می کند که این را نیز ناکام و بی نتیجه فکر کن.
موضوعات دیگری که در این نشست قرار است مطرح گردیده و روی آن بحث صورت گیرد، این موضوعات خواهد بود:
درباره تهدیدات امنیت
درباره مبارزه با مواد مخدر
درباره تشکیل حکومت فراگیر
درباره وضعیت مهاجران.
درباره تبعیض های قومی و جنسیتی
آزادسازی دارایی های ارزی افغانستان و رفع تحریم ها
گرچه با توجه به تبصره های رسانه های خبری میتوان گفت که ممکن موضوع گشایش تجارت و سرمایه گذاری های خارجی نیز در این نشست مطرح گردیده و روی آن بحث صورت گیرد. اما از مواردیکه یاد آورشدیم و با توجه به نکته قبلی که این نشست یک ابتکار دیپلماتیک است، به نظر میرسد که افغانستان در مورد انتخاب نماینده اش در این نشست دقت بیشتر باید به خرج میداد، زیرا معلوم است که بحث ها صرف روی موضوع تجارت و سرمایه گذاری و تولید و توریدو ترانزیت نیست که وزیر تجارت بتواند نظر بدهد و یا به تحلیل و تفسیر این موضوع بپردازد.
به نظر میرسد که در این نشست موضوع اقتصادی خیلی کم رنگ بوده و جنبه های سیاسی ودیپلماتیک نشست مذکور قوی است و از افغانستان کسی که باید در این نشست شرکت می کرد باید آگاه امور سیاسی می بود در حالیکه از این کشور با توجه به اینکه نشست در مورد حل مسایلش میباشد آنهم همه سیاسی ودیپلماتیک، نماینده این کشور یک کارمند اقتصادی و تجارتی است که شاید نتواند به مسایل فوق بپردازد.
ما از نماینده های سایر کشور ها نمیدانیم و از کجا معلوم که از آنها نیز نمایندگانی شرکت کرده باشند که از طرح و بررسی و اظهار نظر در موارد فوق عاجز باشند.
گرچه از جانب افغانستان همین که یک نفر آنهم با پوزیشن وزیر شرکت نموده با توجه به اینکه هیچ کشور حکومت موجود افغانستان را به رسمیت نمی شناسد، خود یک امتیاز حداقل در سطح منطقه به حساب می آید اما اگر کسی از این کشور با تسلط بیشتر در مواردی که در این نشست طرح می گردد، شرکت داده میشد بهتر بود. ما نتایج و چشم انداز این نشست را با وجودیکه تاریک و مبهم می بینیم باآنهم نظاره گربرآیند آن خواهیم بود.
والسلام