فدراسیون نهاد های ژورنالیستان و رسانه های افغانستان، مسوولان رسانه ها و وزارت اطلاعات و فرهنگ ، درنشستی روی عدم مداخله در کار رسانه ای ورفع چالش های اقتصادی رسانه ها ، توافق کردند.

فدراسیون نهاد های ژورنالیستان و رسانه های افغانستان، اینبار مبتکر نشستی بمنظور جستجوی راه های تقویه رسانه در افغانستان شد.
نشست با تلاوت ایاتی از کلام الله مجید درتالار کنفرانس های وزارت اطلاعات و فرهنگ ، اغاز شد . به دنبال ان دیدگاه پیشنهادی فدراسیون نهاد های ژورنالیستان و رسانه های افغانستان توسط یلدا جهانگیر مسوول نهاد بانوان خبرنگار و عضو رهبری فدراسیون ارایه شد که دران روی نکات اتی پا فشاری شده بود:
_ از انجاییکه صرفیه برق رسانه ها، یکی از مصارف کمر شکن برای آن ها شده است ، مجددا پیشنهاد مینماییم که صرفیه برق رسانه ها دست کم برای مدتی از حالت تجارتی ، به حالت رهایشی در اید .
_ وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ باید راه های تقویه مالی رسانه ها را با استفاده از روابط و اعتبار خود با سایر نهاد های دولتی و خصوصی جستجو نماید.
_ وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ در همکاری ریاست والوزرا ، باید جلو مداخله های ارگانهای غیر مسوول در کار رسانه ها و خبرنگاران را بگیرد .کمسیون رسیدگی به شکایات و تخطی های رسانه ای باید با درک مسوولیت ها و در نظر داشت صلاحیت های قانونی خویش ، به یک کمسیون فعال ، کار ا و موثر تبدیل گردد.
_ دسترسِی به اطلاعات تاهنوز به یک امر واجبی برای ادارات تبدیل نشده است . هنوز هم برخی ار سخنگویان ، دادن اطلاعات را وجیبه خود نه بلکه احسان بالای خبرنگاران محاسبه میکنند.
این امر باید حتمی شده و انانیکه اطلاعات کافی و به موقع نمیدهند ، مورد باز پرس قرار گیرند.
از نظر ما ، تشکیل کمسیون دسترسی به اطلاعات و اعاده صلاحیت های قانونی این کمسیون ، میتواند به برخی مشکلات نکته پایان گزارد.
سپس تاج محمد احمد زاده رییس اتحادیه ملی ژورنالیستان و خبرنگاران وعضو هیت رهبری فدراسیون نهاد های ژورالیستان و رسانه های افغانستان ، گزارش وضعیت خبرنگاران و رسانه ها در یک سال گذشته را به خوانش گرفت که دران امده است:
سال 1401 خورشیدی که تا سه هفته دیگر به پایان میرسد ، سالی پر از تلاطم و نشیب و فراز در عرصه خبر نگاری ، ازادی بیان ، دسترسی به اطلاعات و مصوونیت خبرنگاران و رسانه هابود. در جریان این سال حوادثی شکل گرفت که از یک جانب نشانه امید واری به بهبود وضعیت ازادی بیان و رسانه را بیشتر کرد و از جانبی هم اسباب نگرانی های تازه را فراهم اورد.
در جریان این سال بصورت مجموعی 137 رویداد مرتبط به رسانه ها وخبرنگاران درافغانستان به ثبت رسیده است.
در جمله 137 ریداد ثبت شده موارد زیب شامل است :
_ پنج مورد فوت کار کنان رسانه ای
_ دومورد جان باختن کارکنان رسانه ای در رویداد ها
_ سه مورد زخمی شدن
_ 58 مورد بازداشت خبرنگاران و کارکنان رسانه ای که بیشتر بازداشت موقت و کوتاه مدت بوده است.
هم اکنون یک خبر نگار افغانی الاصل فرانسوی به نام مرتصی بهبودی از مدت شش هفته بدین سو در بازداشت بسر میبرد ومقامات امنیتی ، اتهام وی را غیر رسانه ای عنوان میکنند .
22 مورد لت وکوب
44 مورد اهانت
1 مورد داخل شدن به رسانه که نیرو های امنیتی داخل محوطه تلویزیون تمدن شده و دو واسطه نقلیه این رسانه را نیز با خود برده اند.
3 مورد توقف فعالیت رسانه ای که یک مورد ان ناشی از مشکلات اقتصادی و دو مورد ان ناشی از اتشسوزی در تعمیر رسانه ها بوده است.
فدراسیون نهاد های ژورنالیستان و رسانه های افغانستان ، گزارشات ارایه شده از جانب نهاد های داخلی و خارجی را مطاله و تدقیق نموده است . شماری از نهاد ها نتوانسته اند گزارش تفصیلی از ارقام داده شده خویشرا با دیتابیس ان تهیه و ارایه نمایند.
در برخی از گزارشات تمام رویداد های مرتبط به خبرنگاران و رسانه ها ، زیر مجموعه خشونت پنداشته شده اند . حتی موارد فوت کارکنان رسانه ای و بازداشت بر مبنای اتهامات غیر رسانه ای را نیز خشونت گفته اند در حالیکه چنین نیست بلکه خشونت از خود تعریف معین دارد و انواع ان نیز روشن است.
در جریان سال 2022 کمسیون رسیدگی به شکایات و تخطی های رسانه ای ایجاد شد و به مواردی از جمله رهایی چند تن از خبرنگاران باز داشت شده پرداخت اما در بیش از شش ماهی که کمسیون ایجاد و به فعالیت اغازنموده است ، جلسات منظم نداشته و به سوالات و شکایات خبرنگاران و نهاد ها ، پاسخ روشن نگفته است .
دسترسی به اطلاعات در نیمه دوم سال 2022 بهتر شده و سخنگویان ادارات دولتی ، بیشتر از پیش اطلاعات و معلومات را در خورد رسانه ها میدهند اما مرجعی که ازین روند نظارت موثر نموده و انانی را که در ارایه معلومات تعلل مینمایند ، نکوهش ومجازات نماید ، تا هنوز وجود و فعالیت ندارد.
در جریان سال 2022 به تعداد شش رسانه تصویری و صوتی تازه به فعالیت اغاز نموده است . همچنان به تهداد ده اژانس خبری و به تعداد هفت نهاد ی که در عرصه های مختلف رسانه ای کار میکنند ، تازه ایجا گردیده و با اخذ جواز ، فعالیت رسمی خویشرا اغاز نموده اند.کار اخذ جواز شماری از نهاد ها و رسانه ها در جریان است و در اینده نزدیک شمار رسنه ها و نهاد ها بیشتر خواهد شد.
فدراسیون نهاد های ژورنالیستان و رسانه های افغانستان در جریان امسال با اخذ جواز رسمی فعالیت ، منحیث چتری مشترک از نهاد ها ، به فعالیت اغاز کرد و اکثریت قریب به اتفاق نهاد های رسمی و دارای مجوز فعالیت ، به دور ان گرد امدند تا از حقوق خبرنگاران و رسانه ها مشترکا دفاع و حراست نمایند.
به همین ترتیب تعداد چهار رادیو و سه تلویزیون که فعالیت انها درنیمه دوم سال 2021 توقف کرده بود ، در جریان سال 2022 دوباره به فعالیت اغاز نموده اند.
در جریان سال 2022 هیت مشترکی از فدراسیون نهاد های ژورنالیستان و رسانه های افغانستان و وزارت محترم اطلاعات وفرهنگ ، از نزدیک با رسانه های تصویری وصوتی دیدار نموده ، مشکلات و دیدگاه های انها را به رهبری وزارت اطلاعات و فرهنگ سپرد که بر مبنای ان ، صحبت هایی میان وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ و نهاد های امنیتی صورت گرفت تا مداخله دیگر ارگانها به استثنای وزارت اطلاعات وفرهنگ در کار رسانه ها پایان یابد.
در ربع اخیر 2022 مداخله ارگانهای دیگر در کار رسانه ها کاهش یافته اما هنوز هم گزارشاتی از مداخله انها وجود دارد .
مدیر مسوول تلویزیون تمدن اقای رحمتی سخنران دیگر مجلس بود که روی هم اهنگی بیشتر وزارت اطلاعات و فرهنگ با رسانه ها تاکید کرده و افزود که وزارت اطلاعات و فرهنگ خانه مشترک ژورنالیستان و رسانه میباشد واین خانه مشترک باید مدافع اصلی رسانه ها و خبرنگاران باشد.
رحمتی افزود که باید جلو مداخله ارگان های دیگر در کار رسانه و خبرنگاران را گرفته شود . رحمتی در ادامه سخنانش ، ضمن شکوه از برخورد نیرو های امنیتی با اداره این تلویزیون ، خواهان باز گردانیدن وسایط نقلیه مربوط به تلویزیون تمدن شد.
به دنبال ان قطعنامه نشست از سوی حسن رسولی یکتن از شرکت کنندگاه نشست به خوانش گرفته شد که دران امده است :
_ با در نظر داشت وضعیت اشفته مالی رسانه ها درافغانستان، به دنیال پیشنهادات گذشته خویش ، عرض مینماییم که محصول برق رسانه ها دست کم برای دوسال اینده از شکل تجارتی به شکل رهایشی دراید تا رسانه ها بتوانند به خاطر راحت نشرات نمایند .
_ وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ با همکاری ریاست الوزرا باید تجار ، سرمایه داران ، فابریکه ها و ادارات خصوصی و دولتی را از طریق بازدید ها ونشست ها ی پیهم ، ترغیب نمایند تا رسانه های داخلی را ابا سپردن اعلانات و سپانسر برنامه ها ، یاری رسانند.
_ وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ در همکاری ریاست الوزرا ، باید جلو مداخله های ارگانهای غیر مسوول در کار رسانه ها و خبرنگاران را بگیرد .
_ وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ باید کمسیون رسیدگی به شکایات و تخطی های رسانه ای را منحیث یک ارگان با صلاحیت ، به تمام ادارات دولتِی وخصوصی معرفی نماید تا در مسایل مربوط به خبرنگاران و رسانه ها ، قبل از هر نوع اقدامی ، این کمسیون را در جریان قرار دهند .
_ کمسیون محترم رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانه ای باید با درک وظایف و صلاحیت های مهم خویش ، بیشتر متحرک شده و با تدویر جلسات منظم و موثر همچنان با تشکیل کمیته های مشخص کاری ، به دنبال نمودن قضایا و حل وفصل ان مطابق طرزالعمل خویش بپردازد و نتایج ان را با رسانه ها درمیان بگزارد.
_ دسترسِی به اطلاعات باید ضمانت اجرایی ، و خلاف ورزی از ان ، تضمین پیگرد قانونی داشته باشد. اشخاص و اداراتیکه از ارایه اطلاعات کافی و به موقع ابا میورزند ، باید مورد پیگرد ومجازات قرار گیرند تا روند اطلاع رسانی بهبود یابد.
کمسیون دسترسِی به اطلاعات باید در زود ترین فرصت ممکن ایجاد و به کار اغاز نماید.
_ وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ باید جلو حرکت های غیر قانونی انانی را بگیرد که بدون داشتن مجوز قانونی ، از ادرس رسانه ها و خبرنگاران ، بدون در نظر داشت قوانین ، به پخش غیر مسوولانه مطالب و تحریف دیدگاه ها میپردازند.
_ رسانه ها باید درپی استخدام و به کارگماشتن اشخاص مسلکی و کار کشته برامده و عرصه اطلاع رسانی و کار مطبوعاتی را در اختیار افراد غیر مسلکی نگزارند تا روند اطلاع رسانی شکار دستبرد ها و دیدگاه های یکجانبه و سیاسی نشود.
علایق سیاسی باید جایش را به کار مسلکی و غیر جانبدارانه رسانه ای خالی نماید .
_ رسانه ها با حفظ ارزشهای دینی و فرهنگی ، استخدام کار کنان اناث را بیشتر کنند تا شاهد کار چشمگیر زنان در رسانه ها باشیم .
_ جهان و نهاد های حامی خبرنگاری بین المللی ، باید واقعیت ها را با دید باز نگریسته و همکاری با رسانه ها ، خبرنگاران و ازادی بیان را دور از هرنوع دید سیاسی ، انجام دهند.
_ موسسات جهانی حامی ازادی بیان باید رسانه های افغانستان را با اعطای پروژه ها ، مانند گذشته یاری رسانند.
_ روند اخذ کمک ها و رسانیدن ان به خبرنگاران و رسانه ها ، باید روشن ، شفاف و دور از هرنوع ابهام باشد . خبرنگاران افغانستان حق دارند بدانند که کمک ها از کدام ادرس ها وبا کدام مقاصد وارد افغانستان میشوند و چگونه به مصرف میرسند .
هر نوع چشم پوشی و خاموشی در برابر حق تلفی ها ، معنی شرکت در جرم را دارد که دین مقدس اسلام و قوانین افغانستان در مورد صراحت دارد.
ازدید ما باید کمک ها از طریق یک حساب مشخص وارد افغانستان شود که همه نهاد ها ، رسانه ها و خبرنگاران از ان اگاهی ونظارت داشته باشند.
سپس تندیس شجاعت به بانو مینه حبیب مسوول خبرگزاری رویداد ها ، از جانب فدراسیون نهاد های ژورنالیستان و رسانه های افغانستان اهدا شد.
مینه حبیب خبرنگاری خوانده شد که با وصف مشکلات و چالش ها ، کشور را ترک نکرده و به کار مسلکی و بی طرفانه خبر نگاری اش در افغانستان ادامه داده است .
در اخیر مولوی عبدالحق حماد رییس عمومی نظارت بر نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ طی سخنرانی اش ، از پیشرفت ها در عرصه کار رسانه ای و وضعیت خبر نگاران طی سال 2022 سخن گفته وافزود که وزرات اطلاعات وفرهنگ طی نشست هایی با وزارت امر بالمعروف و نهی از منکر و همچنان ارگانهای امنیتی ، خواهان عدم مداخله در کار رسانه شد که پس ازان مداخلات کاهش یافته است . رییس عمومی نظارت بر نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ خاطر نشان کرد که موارد تخطی رسانه ای را تنها و تنها وزارت اطلاعات و فرهنگ پیگیری میکند اما اتهامات غیر رسانه ای ، از جانب ارگانهای مربوط مورد پیگرد قرار خواهد گرفت که وزارت اطلاعات و فرهنگ در جریان قرار داده خواهد شد.
عبدالحق حماد از تمام نهاد های مدافع خبرنگاران خواست تا دور هم امده و به اختلافات پایان دهند. به گفته مولوی حماد شماری از نهاد ها و رسانه ها در پی اهداف و منافع شخصی شان اند.
رییس نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ خواهان شفافیت در روند اخذ کمک های خارجی و توزیع ان به خبرنگاران شده و افزود که در 20 سال گذشته بنام خبر نگار تجارت صورت گرفته واجازه نخواهیم داد که این تجارت دوام پیدا کند.
اقای حماد خواهان شفافیت و حسابدهی روشن شده و افزود که حساب یک افغانی نیز نباید پوشیده و مبهم باشد.
مولوی حماد همچنان علاوه کرد که شماری از نهاد ها در گزارشات شان از حقایق چشم پوشی میکنند . او گفت که نهادی به ریاست نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ مراجعه نموده وخواهان تصدیق گزارشی از امار قتل و خشونت در برابر خرنگاران شد که دور از واقعیت ها و دروغ محض بود تا از نهاد های خارجی پروژه و پول دریافت کند. حماد تاکید کرد که اگر بار دیگر این تلاش صورت گیرد ، نهاد مذکور را به همه افشا خواهد کرد.